Birçok kişi depresyonu yetişkinlere özgü bir durum olarak düşünse de çocukların yaklaşık %3’ü de depresyon yaşar. [1] Bu (depresyon) tek başına yeterince yürek parçalayıcı olmasa da intihar düşünceleri veya kendini öldürme düşünceleri depresyona eşlik edebilir -çocuklarda bile.
Çocuğunuzun İntihar Düşünceleri Olduğunu Nasıl Anlarsınız?
İntihar görüşleri, en genel manada intihar düşüncesi olarak da bilinir. Hem başkaları için hem de bir çocuğun ebeveynleri için bile her zaman ve tamamen açık bir ifade olmayabilir. Bunun bir nedeni de intihar düşüncesi olan çocukların muhtemelen bir yetişkinin yapabileceği gibi doğrudan bu düşünceler hakkında konuşmayacak olmalarıdır.
Bunun yerine, çocuklarda intihar düşünceleri intihar veya ölüme ilgi ve/veya bunlarla meşguliyet yoluyla ortaya çıkabilir. Bu meşguliyetin belirtilerini -ebeveyn olarak- çocuğunuzun kıyafetlerinde, televizyonda izlediği programlarda, bilgisayarda ziyaret ettiği web sitelerinde, günlüklerinde veya hatta ödevlerinde yazdıklarında veya depresyonda olan veya intihardan bahseden diğer kişilerle özdeşleşme biçiminde fark edebilirsiniz.
Öte yandan, bazen bir çocuk doğrudan ölmek istediğinden veya kendini öldürmek istediğinden bahsedebilir. [2] Hatta çocuk dolaylı olarak “her şeyin ortadan kalkmasını” istediğinden veya “dünya bensiz daha iyi bir yer olurdu” diye düşüncesinde bile bu durumu görmek mümkün olabilmektedir. Çocuklarda, özellikle daha utangaç veya içine kapanık olanlarda, intihar düşüncelerinin çok az belirtisi vardır. Çocukluk depresyonunun belirtilerini tanımak, intihar düşünceleri ve depresyonun el ele gidebileceğini bilmek bu konuda ebeveynlere anahtar olabilmektedir. [3]
Çocuklarda Depresyon İntihar Düşünceleri İçin Bir Risktir
Çocuğunuz açıkça herhangi bir intihar düşüncesini dile getirmediyse, çocukluk depresyonunun olası semptomlarını tanımak önemlidir, çünkü bunlar genellikle intihar düşünceleriyle ilişkilidir. Bunlar değersizlik, umutsuzluk ve sosyal geri çekilme gibi duyguları içerebilir.
İntihar düşünceleri her zaman intihar girişimine yol açmaz, ancak bu tür düşüncelerin çocukta intihar riskini artırdığına inanılmaktadır. [4]
Depresyondaki çocukların hepsinde intihar düşünceleri görülmez (erken başlangıçlı depresyonu olan ve semptomları uzun süren çocuklarda daha yaygındır), ancak depresyon intihar düşünceleri ve girişimleri için bir risk faktörü olarak kabul edilir.
İntihar, çocuklarda tedavi edilmeyen depresyonun korkutucu sonuçlarından biridir. Lakin depresyon çocuklarda intihar harici başka şekillerde de yıkıcı olabilir.
Çocuğunuzun* İntihar Düşüncesi Varsa Ne Yapmalısınız?
Bir çocuğun depresif veya intihar düşünceleri her zaman belirgin olmayabilir, bu yüzden çocuğunuzun depresyonu için tedavi aramak önemlidir. Eğitimli bir ruh sağlığı uzmanı**, çocuğunuzla konuşarak, psikolojik testler yaparak ve önceki intihar girişimleri ve çocuğunuzun depresyonunun şiddeti gibi bireysel risk faktörlerini değerlendirerek intihar düşüncelerinin ince ipuçlarını yakalayabilir.
Ek olarak, depresyon için terapötik tedavi, çocuğunuzda varsa intihar düşüncelerini azaltmaya yardımcı olabilir. Doktorunuz antidepresan gibi bir ilaç öneriyorsa, adeta ev ödevi gibi ebeveynlerce algılanarak çocuklarda uygulanmalıdır.
Genel olarak güvenli ve etkili olmalarına rağmen, araştırmalar seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI’lar) de dahil olmak üzere antidepresanların kullanımının bazı çocuklarda ve ergenlerde intihar düşüncelerini artırabileceğini göstermektedir. [5]
Çocuğunuzla İletişim Kurmaya İlişkin İpuçları
Çocuğunuzla depresyon hakkında konuşmaya karar verdiğinizde “doğru” şeyi söylemek konusunda endişe duyabilirsiniz. Ancak gerçek şu ki, çocuğunuzla açık ve dürüst bir tartışma yapmak, ona çok ihtiyaç duyduğu desteği sağlayabilmektedir. [6]
Birkaç ipucuyla, endişeli ebeveynler ve bakıcılar çocuklarıyla depresyon hakkında güvenle konuşabilirler.
Konuşmayı Yaşa Uygun Tutun
- Çocuğunuzun söylediklerinizi anladığından ve tartışmadan dolayı kafasının karışmadığından veya sıkılmadığından emin olun.
- Çocuğunuzun anlayabileceği kelimeleri kullanın. “Depresyon” veya “duygusal tepki” gibi kelimeler muhtemelen küçük bir çocuk için çok karmaşıktır ancak daha büyük bir çocuk veya ergen için uygun olabilir.
- Çocuğunuzun depresyonunu, çocuğunuzun zaten aşina olduğu bir şeyle, örneğin grip veya kulak enfeksiyonu gibi fiziksel bir hastalıkla karşılaştırmayı deneyerek anlatın.
Konuşmayı Pozitif Tutun
- Depresyon, duygusal ve fiziksel acıya neden olan ciddi bir hastalıktır; ancak çocukla konuşurken sohbeti olumlu yönde tutmaya çalışın.
- Tartışmalarınızda olumlu ve umutlu bir bakış açısına sahip olursanız, çocuğunuzu gereksiz yere telaşlandırmaktan kaçınırsınız.
Dürüst Olun
- Tutamayacağınız sözler vermeyin.
- Emin olmadığınız konuların detaylarına girmeyin.
- Bildiklerinizi mutlaka çocuğunuza anlatın.
- Çocuğunuzun ruh sağlığı uzmanıyla görüşmek üzere soruların bir listesini yapın.
Şefkatli Olun
- Çocuğunuzun duygularını anladığınızı ve onlara saygı duyduğunuzu bilmesi gerekir.
- Düşüncelerini tam olarak anlamasanız bile duygularını göz ardı etmeyin.
- “Neden depresyona giriyorsun?” veya “Saçmalama.” gibi yorum ve söylemlerden kaçının.
- Küçümseyici yorumlar çocuğun duygularını gizlemesine veya savunmaya geçmesine neden olabilir.
İyi Bir Dinleyici Olun
- Çocuğunuzun açıkça konuşmasına, fikir ve düşüncelerini ifade etmesine izin verin.
- Duyguları yüzünden onların cümlelerini bölmekten, yargılamaktan veya cezalandırmaktan kaçının.
- Dinlemek, duygularını çözmelerine yardımcı olacak güvenebilecekleri birinin olduğunu gösterir.
Sorular Sorun
Endişeleniyorsanız, çocuğunuza intiharı düşünüp düşünmediğini doğrudan sorun. Geçmişte inanılanın aksine, intihar hakkında konuşmak çocuğunuza fikir vermeyecektir. [7] Bunun yerine, sorunu tanımalarına ve ne zaman ve nasıl yardım isteyeceklerini bilmelerine yardımcı olabilirsiniz.
Ebeveyn desteği (çocuğunuzun endişelerini dinlemek ve hayal kırıklığına uğradığında veya sinirlendiğinde onu rahatlatmak gibi duygusal destek dahil) ortaokul çağındaki çocuklarda intihar düşüncelerinin daha düşük oranda görülmesiyle ilişkilidir. [8]
Herhangi bir güvenlik endişesi varsa, yargılamayın veya ceza uygulamayın; çocuğunuzu doğrudan tehlikeden uzaklaştırın, yalnız bırakmayın ve hemen yardım almasını sağlayın.
Bir çocuktaki intihar düşüncelerini asla göz ardı etmeyin ve asla bunları gizli tutacağınıza dair söz vermeyin. Herhangi bir intihar düşüncesi veya davranışı derhal çocuğunuzun çocuk doktorunun veya ruh sağlığı uzmanının dikkatine sunulmalıdır. Gerekirse, çocuğu bir acil servise götürün veya ambulans çağırın.
Yayımlanan Sitenin Kısa Bilgilendirmesi***
İntihar düşünceleri her zaman çok ciddiye alınmalı ve çocuğunuzun yalnızca ilgi aradığı asla varsayılmamalıdır. Her zaman yardım isteyin ve bu düşünceleri intiharın potansiyel uyarı işaretleri olarak ele alın. Bazen çocuklar bu düşünceleri ifade etmekten korkar ve bunları şakacı bir şekilde sunabilirler. İntihar çocuklarda çok yaygındır ve her türlü düşünce ele alınmalıdır.
Benzer şekilde, çocuğunuzun intihar düşüncelerinin ciddi olduğuna inanmayan bir sağlık hizmeti sağlayıcısına giderseniz, siz inansanız bile, başka bir görüş alın. Çocuğunuz söz konusu olduğunda içgüdülerinize güvenin. Onları herkesten daha iyi tanıyorsunuz.
Çocuklarınıza kendilerine zarar vermeyi düşündüklerinde yardım isteyebileceklerini, yukarıda listelenen intihar yardım hattını arayabileceklerini, doktorlarını arayabileceklerini, 911’i**** arayabileceklerini veya yerel bir kriz merkezine veya acil servise gidebileceklerini bildirin.
Kaynaklar
- Ghandour RM, Sherman LJ, Vladutiu CJ, et al. Prevalence and Treatment of Depression, Anxiety, and Conduct Problems in US Children. J Pediatr. 2019;206:256-267.e3. doi:10.1016/j.jpeds.2018.09.021
- Glenn CR, Kleiman EM, Coppersmith DDL, et al. Implicit identification with death predicts change in suicide ideation during psychiatric treatment in adolescents. J Child Psychol Psychiatry. 2017;58(12):1319-1329. Doi:10.1111/jcpp.12769
- Prager LM. Depression and suicide in children and adolescents. Pediatr Rev. 2009;30(6):199-205. Doi:10.1542/pir.30-6-199
- Cox G, Hetrick S. Psychosocial interventions for self-harm, suicidal ideation and suicide attempt in children and young people: What? How? Who? And Where? Evid Based Ment Health. 2017;20(2):35-40. Doi:10.1136/eb-2017-102667
- Jane Garland E, Kutcher S, Virani A, Elbe D. Update on the Use of SSRIs and SNRIs with Children and Adolescents in Clinical Practice. J Can Acad Child Adolesc Psychiatry. 2016;25(1):4–10.
- Stark K. Handbook of Depression in Children and Adolescents. (Johnston H, Reynolds W, eds.). New York: Springer Science & Business Media; 2013:275-309.
- Society for the Prevention of Teen Suicide. Talking to Your Kid About Suicide.
- Kang BH, Kang JH, Park HA, et al. The mediating role of parental support in the relationship between life stress and suicidal ideation among middle school students. Korean J Fam Med. 2017;38(4):213-219. Doi:10.4082/kjfm.2017.38.4.213
Ek Okumalar
- Centers For Disease Control And Prevention (CDC). Anxiety And Depression In Children. National Center on Birth Defects and Developmental Disabilities. Updated September 2019.
- Kaslow N. What To Do If You’re Worried About Suicide. Child Mind Institute. Updated May 2019.
- Mullen S. Major depressive disorder in children and adolescents. Ment Health Clin. 2018;8(6):275-283. Doi:10.9740/mhc.2018.11.275
Çevirmenin Notları
*Yazar genel olarak metinde intihar ve depresyonlara yönelik ebeveynlere öneri ve tavsiye içerikli ifadelere yer vermeyi tercih etmiştir.
**Psikolog veya klinik psikolog gibi.
*** Bu başlık yazarın cümlelerinin harici yazının yayınlandığı sitenin önceki yayımlanan metinlerden hareketle hazırlamış olduğu görüşlerinden oluşmaktadır.
**** Metin ABD sitesinde yayımlandığı için Amerika Birleşik Devletleri acil yardım hattı kullanılmıştır.
Metnin orijinal adı: “Suicidal Thoughts and Depression in Children” (What to Do If Your Child Is Having Thoughts of Killing Themself)
Orijinal metnin bağlantısı:
https://www.verywellmind.com/suicidal-thoughts-and-depression-in-children-1066661
